توریسم فضایی و معضلات آن

کرونوس – آیا هرگز هوس کرده‌اید به فضا بروید؟

رفتن به فضا یکی از آن ماجراجویی‌هایی است که خیلی از ما آرزویش را داریم، ولی این کار تا به امروز محدود به افراد حرفه‌ای با آموزش‌های لازم بوده است. اما این روزها با افزایش تعداد شرکت‌های توریسم فضایی از جمله SpaceX و Blue Origin، سفر تفریحی به فضا ممکن است طی دهه‌ی آینده برای ثروتمندترین مردم جهان مهیا شود.

متأسفانه آن طور که آنا فیشر، فضانورد سابق ناسا می‌گوید، واقعیت کمی از تفریح فاصله دارد.

او در مصاحبه‌ای با تلگراف گفت: «یکی از مشکلاتی که در مورد توریست‌های فضایی وجود دارد این است که مردم فکر می‌کنند می‌توانند بنشینند در یک موشک و همین‌طوری به فضا بروند. این کار اصلاً شباهتی به نشستن در یک هواپیمای تجاری ندارد. مردم در آن راکت‌ها مشکلات زیادی خواهند داشت. مثلاً این که محتویات معده‌شان را بالا خواهند آورد و سفر بقیه را که برایشان چیزی نزدیک به ۲۵۰ هزار دلار آب خورده خراب خواهند کرد.»

بله به نظر می‌آید دلیل خوبی برای این وجود دارد که فضانوردان سال‌ها برای یک سفر فضایی تمرین می‌کنند. سندروم سازگاری با فضا یا «تهوع فضایی» چیزی واقعی است و تقریباً دو سوم فضانوردان با وجود همه‌ی تمرین‌ها و آزمایش‌هایی که داشته‌اند آن را تجربه می‌کنند.

فیشر توضیح می‌دهد: «اولین لحظاتی ورود شما به فضا خیلی مطبوع نیستند. یادم می‌آید وقتی در موشک نشسته بودیم و برای حدود دو دقیقه گرانشی سه برابر جاذبه‌ی زمین را تجربه می‌کردیم، نفس کشیدن هم بسیار سخت شده بود. ناگهان موتورها خاموش شدند و در یک لحظه به بی‌وزنی رسیدیم. به همین سرعت! واقعاً خوشحالم که آن روز صبح اصلاً صبحانه نخورده بودم.»

گفته می‌شود دلیل به وجود آمدن حس تهوع فضایی، مشکلاتی است که ما در گرانش صفر تجربه می‌کنیم. بی‌وزنی نه تنها قابلیت گوش درونی انسان را در ایجاد تعادل مختل می‌کند، بلکه با مشکلات دیگری از جمله حرکت مایعات در بدن، سردرد و پف کردن صورت نیز مواجه می‌شویم. استفراغ کردن در لباس فضانوردی ممکن است به قیمت جان فضانورد تمام شود. لذا با این که داروهای خاصی برای جلوگیری از این اتفاقات وجود دارد، اما عوارض جانبی آن‌ها – مانند خواب‌آلودگی و تار شدن دید – برای کسی که همه‌ی عمرش را صرف جمع کردن پول برای رفتن به فضا کرده چندان ایده‌آل نیست.

ناسا جهت آموزش فضانوردان برای سازگار شدن با محیط فضا، آنان را در هواپیماهایی که در حال سقوط آزاد هستند قرار می‌دهد. این برنامه به برنامه‌ی «شهابسنگ استفراغ» معروف است و برای عموم آزاد است. در سال ۲۰۰۷ استیون هاوکینگ که قصد داشت پیش از مرگش به فضا سفر کند، این تجربه را «شگفت‌انگیز» خوانده بود.

پس آیا سفر به فضا ارزش همه‌ی این‌ها را دارد؟ جدا از همه‌ی هیجانی که توریسم فضایی ایجاد کرده، احتمالاً ماجراجوهای فضایی همه‌ی پول خود را صرف بالا آوردن خواهند کرد. فیشر می‌گوید: «من خوش‌شانس بودم که بالا نیاوردم. اگر فکر می‌کنید بالا آوردن روی زمین چیز گندی است باید بگویم آن بالا قضیه خیلی خراب‌تر است.»