خرابه‌های قصر امپراطوری میتانی

خشکسالی، شهر گمشده‌ی ۳۵۰۰ ساله را از زیر آب بیرون کشید

کرونوس – گروهی از زمین‌شناسان آلمانی و کرد یک کاخ متعلق به عصر برنز را در کردستان عراق از زیر خاک بیرون کشیده‌اند. گفته می‌شود قدمت این کاخ به امپراتوری میتانی در ۳۵۰۰ سال پیش برمی‌گردد.

حسن احمد قسیم، یکی از زمین‌شناسان مسئول کاوش در یک گزارش خبری اعلام کرد: «این اکتشاف یکی از مهم‌ترین دستاوردهای زمین‌شناسی منطقه بوده و صحه‌ای است بر موفق بودن همکاری میان آلمانی‌ها و کردها.»

این اکتشاف زمانی به عمل آمد که آب ذخیره شده در پشت سد موصل به دلیل خشکسالی شروع به عقب‌نشینی کرد. کاوشگران به همین دلیل مجبور شدند در مدت زمان محدودی که تا قبل از بالا آمدن دوباره‌ی آب وجود داشت به مطالعه‌ی موقعیت بپردازند.

گروه در مدت زمان کوتاهی موفق به بیرون کشیدن ۸ اتاق از ۱۰ اتاق کاخ شده و همچنین توانستند سنگ‌پوش‌های ساخته شده از آجر پخته شده و دیوارنگاشته‌هایی (نقاشی دیواری) را بیابند که با رنگ‌های قرمز و آبی رنگ شده بودند.

یکی از اتاق‌های کاخ کمونه که در کرانه‌ی سد موصل یافت شده. از میان این ویرانه‌ها دیوارنگاشته‌های رنگی کشف شده است.
یکی از اتاق‌های کاخ کمونه که در کرانه‌ی سد موصل یافت شده. از میان این ویرانه‌ها دیوارنگاشته‌های رنگی کشف شده است.

 

 

نقاشی‌های دیواری رنگی
نقاشی‌های دیواری رنگی

 

ایوانا پولجیز از مؤسسه‌ی مطالعات باستانی شرق نزدیک توبینگن (IANES) توضیح داد: «احتمالاً در هزاره‌ی دوم پیش از میلاد، دیوارنگاشته‌ها یکی از خصوصیات معمولی کاخ‌ها در شرق نزدیک باستان بوده‌اند. بنابراین یافت شدن نقاشی‌های دیواری در [منطقه‌ی] کمونه رویداد مهمی در زمین‌شناسی می‌باشد.»

زمین‌شناسان همچنین موفق شدند ۱۰ کتیبه به خط میخی کشف کنند که امید دارند بتوان در متن آن‌ها اشاراتی به سیاست، اقتصاد و تاریخ امپراتوری یافت.

 

خط میخی را سومریان بین‌النهرین حدود ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش اختراع کردند. این خطوط با ابزاری شبیه میخ روی گل حکاکی می‌شده و به همین دلیل به خط میخی منسوب است. خط میخی ابتدا برای مکاتبات دولتی و سپس برای مواردی همچون داستان‌گویی استفاده شد. افسانه‌ی گیل‌گمش که گفته می‌شود از نخستین کارهای ادبی بشر است به خط میخی روی یک کتیبه حکاکی شده است.
خط میخی را سومریان بین‌النهرین حدود ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش اختراع کردند. این خطوط با ابزاری شبیه میخ روی گل حکاکی می‌شده و به همین دلیل به خط میخی منسوب است. خط میخی ابتدا برای مکاتبات دولتی و سپس برای مواردی همچون داستان‌گویی استفاده شد. افسانه‌ی گیل‌گمش که گفته می‌شود از نخستین کارهای ادبی بشر است به خط میخی روی یک کتیبه حکاکی شده است.

 

این کتیبه‌ها در حال حاضر در حال ترجمه هستند، اما زمین‌شناسان همین حالا هم می‌گویند بر اساس نوشته‌های روی این کتیبه‌ها، این سایت (کمونه) احتمالاً همان شهر باستانی زاخیکو می‌باشد. نام زاخیکو در یکی از منابع باستانی خاور نزدیک که متعلق به ۱۸۰۰ سال پیش از میلاد است ذکر شده و زمین‌شناسان معتقدند بر اساس یافته‌های اکتشاف اخیر، این شهر ۴۰۰ سال پیش از آن وجود داشته است. آنان امید دارند ترجمه‌ی باقی متون بتواند مهر تأیید نهایی (و یا رد) بر این موضوع باشد.

گفته می‌شود این قصر زمانی بر روی بلندی‌ای که ۲۰ متر با آن‌چه زمانی کرانه‌ی شرقی رود دجله بوده فاصله داشته ساخته شده و به دره اشراف داشته است. بلندترین قسمت در خرابه‌های این کاخ ۷ متر ارتفاع دارد. پولجیز می‌گوید دو دوره‌ی زمانی استفاده از این کاخ به وضوح قابل رؤیت است و این ساختمان برای مدتی بسیار طولانی کاربری داشته.

پولجیز گفت: «امپراتوری میتانی یکی از امپراتوری‌های باستانی خاور نزدیک است که کمترین مطالعه بر روی آن‌ها انجام شده.»

او افزود: «اطلاعات فعلی ما از کاخ‌های دوره‌ی میتانی بیشتر از شهر تل براک در سوریه و همچنین شهرهای نوزی و الالاخ که هر دو در عصر امپراتوری میتانی بوده‌اند می‌باشد. حتی پایتخت امپراتوری میتانی تا این لحظه به قطعیت مشخص نبوده است.» این موضوع باعث شده اکتشاف اخیر بسیار مهم قلمداد شود.

با این که ممکن است اطلاعات ما از امپراتوری میتانی بسیار اندک باشد، اما می‌دانیم که مرکز این امپراتوری جایی بوده که بین قرن ۱۵ تا ۱۴ پیش از میلاد در شمال شرقی سوریه‌ی فعلی قرار داشته و از ساحل شرقی دریای مدیترانه تا شرق عراق امروزی ادامه داشته است.

بر اساس متون میخی مربوط به دوره‌ی اکدی که در عمارنه (یک سایت زمین‌شناسی در کشور مصر) کشف شده‌اند شاهان این امپراتوری در رده‌ی فراعنه‌ی مصر و شاهان بابلی و حتی بوده‌اند. یکی از این شاهان میتانی (توشراتا) دخترش را به فرعون مصر آمنهوتپ سوم پیشکش کرده بود.

امپراتوری میتانی در حدود سال ۱۳۵۰ قبل از میلاد قدرت و اهمیت سیاسی‌اش را از دست داد و زمین‌هایش را به هیتی‌ها (هیتیت‌ها) و آشوریانی که در همسایگی‌اش زندگی می‌کردند باخت.

درباره هیأت تحریریه

این مقاله توسط هیأت تحریریه نوشته ویا ویرایش شده است. عضویت در هیأت تحریریه با توجه به «شرایط همکاری با کرونوس» برای عموم آزاد است.

آیا می‌دانستید؟

جنسیت بیولوژیکی از دیدگاه علم

علم، معتبرترین و قوی‌ترین ابزار ما برای فهم جهان است. با این همه علم کامل …

یک دیدگاه

  1. درود
    هیچ کاری سودمند نیست جز اینکه همراه با علم باشد

پاسخ دادن به اقدم لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *