آلاینده‌های یافت شده در یخ قطبی از طاعون، جنگ و قحطی می‌گویند

کرونوس – انسان‌ها خیلی پیش از عصر صنعت عادت داشتند آلاینده‌هایشان را به یخ‌های قطبی تزریق کنند. دانشمندان برای مطالعه‌ی فعالیت‌های انسانی، باقی‌مانده‌ی آلاینده‌های سربی که در یخ‌های قطبی ذخیره شده‌اند را مورد مطالعه قرار دادند. این داده‌ها، اطلاعات دقیقی در مورد طاعون، قحطی، جنگ و گداختن نقره در دوران امپراتوری روم به دست داده است.

بنا بر گزارش منتشر شده در Proceedings of the National Academy of Sciences، محققین مؤسسه‌ی تحقیقات بیابان (DRI) در نوادا با استفاده از ستون‌های دراز یخ که از کوه‌های یخ یا سطوح یخی در قطب شمال استخراج کرده بودند، ۱۳ هسته‌ی یخی را مورد مطالعه قرار دادند.

لایه‌های موجود در هسته‌های یخی نشان می‌دهند که میزان سرب در اتمسفر زمین از آغاز قرون وسطی تا دهه‌ی ۱۹۷۰ بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر رشد داشته است. سپس شاهد کاهش چشمگیر آن هستیم که به نظر می‌رسد پس از تصویب لایحه‌ی هوای پاک در ۱۹۷۰ در آمریکا و مطرح شدن طرح‌های محیط زیستی در اروپا روی داده باشد.

ناتان چلمن دانشجوی دکترای DRI و یکی از نویسندگان این پژوهش در بیانیه‌ای گفت: «میزان سرب فعلی همچنان ۶۰ برابر مقدار آن در اوایل قرون وسطی است.»

از آن‌جا که سرب در تولید فلزات گرانبهایی همچون نقره دخیل است هسته‌های یخی می‌توانند اطلاعات دقیقی از جمعیت‌ها، جنگ‌ها، بیماری‌ها، خشکسالی‌ها، تغییرات اقتصادی و فناوری از قرون وسطی تا امروز به دست دهند.

یکی از بیشترین افزایش‌ها در میزان سرب، گذشته از انقلاب صنعتی مربوط به دوران حکومت شارلمالی، امپراتور فرانک‌ها و «امپراتور روم» مسیحی در اواخر نیمه‌ی دوم قرن هشتم میلادی می‌شود. بنا بر نتایج این تحقیقات جهشی که در حدود سال ۷۵۰ میلادی مشاهده می‌شود احتمالاً با تأسیس یک ضرابخانه‌ی بزرگ در شهر مله‌ی آلمان همزمان بوده که نشان می‌دهد گداختن و استخراج نقره در آن زمان رو به رشد بوده است.

همچنین بین سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۶۰ میلادی شاهد یک کاهش عمده در میزان سرب هستیم. این رویداد همزمان با دوره‌ای است که طاعون (مرگ سیاه)، بیماری فراگیری که تاریخ بشر را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد اروپا را در بر گرفته بود. همان‌طور که می‌توان حدس زد، کاهش ناگهانی جمعیت و مرگ بیش از ۵۰ میلیون نفر موجب ایجاد تغییراتی اساسی در اقتصاد جهانی شد. و همه‌ی این‌ها را می‌توان با بررسی میزان سرب در لایه‌های یخ مشاهده کرد.

اندرو ویلسن، استاد رشته‌ی زمین‌شناسی امپراتوری روم در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «این یافته‌ها نه تنها برای پژوهشگران محیط زیست که قصد دارند تأثیر فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست را بهتر درک کنند جالب است، بلکه این پیشینه‌های یخی به تاریخ‌دانان نیز کمک می‌کند در راه فهم اقداماتی که جوامع و اقتصادشان برای مقابله با نیروهای خارجی از جمله تغییرات اقلیمی، بیماری‌ها و تنش‌های سیاسی انجام داده‌اند گام‌های بسزایی بردارند.»