[هیأت تحریریه]

بازی زندگی کانوی:

وقتی شب رو به آسمون دراز می‌کشیم و خیره به بی‌کرانه‌گیش به پیچیدگی دنیا و آگاهی‌مون از این دنیا فکر می‌کنیم، شاید برامون باورش سخت باشه که این جهان پیچ در پیچ و عظیم و این ذهن خیال‌پرداز و کنجکاو ما / و آگاهی‌مون که یه‌جواریی انگار جهان رو تو خودش جا داده، می‌تونه از چند سلول و یه موجود گوشتی نشات بگیره؟ شکل‌های عظیم کهکشان‌ها از کجا زاده شدن؟( طرح روی پوست پلنگ‌ها؟ شکل پرواز گروهی پرنده‌های مهاجر؟)

جواب این سوال می‌تونه این باشه:

چند تا قانون ساده…

امروز می‌خوام یه بازی عجیب غریبو معرفی کنم. بازی‌ای که انگار خودش زنده‌س، برای خودش برنامه‌ریزی می‌کنه و خودش خودش رو پیش می‌بره. وقتی به این بازی و قوانین خیلی ساده‌ش نگاه می‌کنیم، به نظرمون میاد اتفاق‌های آشنایی رو می‌بینیم. این بازی برای همه‌ی اونایی که به فیزیک، ریاضیات و البته علوم کامپیوتر( احتمالات) علاقه دارن، و البته حتی برای بچه‌ها‌ی پنج ساله‌ هم می‌تونه خیلی هیجان‌انگیز باشه.

(برای جواب دادن به این سوال ‌باید نگاهی به یه بازی ریاضی بنداز)(علامت تعجب متحرک«می‌تونه مثل یه نفر کش و قوس بیاد»)

بازی زندگی( با فونت درشت وسط صفحه ظاهر می‌شه)

به اسمش می‌آد بخواد برای جواب دادن به سوالمون یه تلاشی بکنه.

اسم کامل این بازی که توسط John Horton Conway ریاضیدان انگلیسی ساخته شده، «بازی زندگی کانوی» هست.

یه چیز عجیب دیگه راجع به این بازی اینه که

این بازی اصن بازیکن نداره!!!

(یه علامت سوال متحرک وسط صفحه) شاید بپرسید یعنی چی بازی‌کن نداره؟!

این به این معنیه که خود بازی بر طبق قوانینش پیش می‌ره و بازیکن فقط شکل اولیه است رو مشخص می‌کنه. شاید گیج کننده به نظر بیاد، پس بذارین قوانین بازی رو براتون بگم.

(روی صفحه نوشته شه قوانین بازی-لزومی به گفتن این جمله نیست-)

زمین بازی این بازی این‌شکلی هست:

( ظاهر شدن صفحه‌ی شطرنجی) یه صفحه‌ی چهارخونه‌ی بی‌نهایت بزرگ که ما به هر خونه‌ش یه سلول می‌گیم.(ظاهر شدن واژه‌ی سلول در یکی از خانه‌ها)

هر سلول هشت همسایه داره.(قرار گرفتن اعداد ۱ تا ۸ در سلول‌های همسایه)

و هر سلول می‌تونه دو وضعیت داشته باشه. «زنده»(?) با خونه‌ی سیاه روی صفحه یا «مرده»(?) خونه‌ی سفید یا خالی روی صفحه

چیز دیگه‌ای که توی این بازی مطرحه «گام‌های زمانیه» یا همون مرحله‌هاست

(ساعت شنی یا علامتی از گام‌های زمانی روی صفحه)

حالا ببینیم بازی چطور پیش می‌ره.

قدم صفرام اینه که اول موجود چندسلولی که مایل هستیم رو روی صفحه می‌کشیم (مثلا یه موجود که روی صفحه‌ی شطرنجی ظاهر می‌شه)

حالا ببینیم برحسب قوانین این بازی چی به سر این موجود می‌آد.

۱. هر سلول زنده‌ای که کمتر از دو همسایه داشته باشه، از تنهایی می‌میره!

۲. اگر سلول زنده دو یا سه همسایه داشته باشه به زندگی در مرحله‌ی بعد ادامه می‌ده.

۳. اما اگه سلول زنده‌ی ما بیشتر از سه تا همسایه داشته باشه بر اثر انبوه جمعیت می‌میره!?

خب! چی به سر سلول‌های مرده یا خالی می‌آد؟

۱. هر سلول خالی یا مرده که دقیقا سه تا همسایه زنده داره از نو زاده می‌شه!!!!

حالا وقتشه که بعد از دونستن قوانین ببینیم بعد از چند مرحله موجود ما چه تغییری می‌کنه؟!

(مرحله به مرحله تغییر موجود نشون داده بشه، به این صورت که هر مرحله پیش از ظهور مرحله‌ی بعدی از صفحه محو بشه و در نهایت مرحله‌ی اول با آخر مقایسه شه و بعد مراحل طی شده نشون داده شه)

خب اونچه که مهمه اون شکل اولیه‌است!

شکل اولیه می‌تونه حالت‌های مختلفی داشته باشه مثلا روی کاغذ شطرنجی یکی از شکل‌های زیر رو امتحان کنید.

(یکی از شکل‌ها رسم شه و نشون داده شه که تغییری نمی‌کنه)

همون‌طور که می‌بینین قوانین این بازی روی این شکل‌ها تاثیری نداره!!!!

و حالا بیاین یه نوع دیگه از شکل اولیه رو امتحان کنیم.

 

خب لااقل اینا یه تکونی می‌خورن !

اما این چه ربطی به سوال‌های اولمون داره؟!

پس بذارین «گلایدر» رو بهتون معرفی کنم.

چی گلایدر رو خاصش می‌کنه؟

گلایدر نه مثل شکل‌های اولی که معرفی کردیم ثابته و نه حتی به حرکت‌های محدود رضایت می‌ده اون روی صفحه حرکت می‌کنه و با زنده و پویا نشون دادن خودش و حرکت آزادانه‌اش تو صفحه‌ی بازی بهمون نشون می‌ده که لیاقت یه اسم خاص رو داره.

(اعمال قوانین بازی بر گلایدر و نشان دادن محرک بودنش)

با ورود گلایدر داریم به جواب سوالامون نزدیک می‌شیم. و نوبت اینه که پیچیدگی‌های که ازشون حرف می‌زدیم خودشون رو

کم کم نشون بدن.

«شلیک کننده‌ی گلایدر»  یا زاینده‌ی گلایدر که همون طور که می‌بینین می‌تونه تا ابد گلایدر تولید کنه.

و همه‌ی اینا از چهار قانون ساده!

ظاهر شدن شکل‌های بسیار پیچیده از اجرای قانون‌های ساده نه تنها برای ریاضیدان‌ها بلکه برای دانشمندان کامپیوتر، فیزیکدان‌ها، زیست‌شناسان، بیوشیمیست‌ها، اقتصاددانان و حتی فیلسوف‌ها خیلی جالب بوده و اونا تونستند با استفاده از ایده و الگو‌های این بازی پدیده‌های (طبیعی و) پیچیده‌ای در حوزه‌های مختلف علم و دانش رو همون

طور که در ادامه‌ی صحبت‌هامون می‌بینین ، شبیه سازی کنن.

تا جایی که Daniel Dennett  فیلسوف آمریکایی حتی معتقده که آگاهی و اختیار آزاد هم می‌تونن محصول چند قانون ساده باشن. فقط کافیه یه زمین بازی بی‌نهایت داشته باشیم اما مگه دنیا بی‌نهایت بزرگ نیست؟!(می‌شه به تعداد سلول‌های مغز و نکته‌ای که در ویدئو گفته می‌شه اشاره کرد)

با تماشای ویدئوی که حرفش رو زدیم این برنامه ‌رو تموم می‌کنیم شما هم می‌تونین به دلخواه موجودات خودتون رو در دنیای

شطرنجی «بازی زندگی کانوی» بسازید و اون‌ها رو با ما به اشتراک بذارید. مرسی از منبع عظیم انرژیتون و این که اونو به اشتراک می‌ذارین.

آدرس ویدئو: https://www.youtube.com/watch?v=3EfHNq51vYs

[نویسنده]

نوشته‌ها